Năm 1959, Khu công nghiệp gang thép Thái Nguyên ra đời đánh dấu sự hình thành của một đô thị công nghiệp hiện đại đầu tiên của cả nước. Từ đó, ngày 19/10/1962, Chính phủ đã quyết định thành lập TP Thái Nguyên.
Trải qua nhiều lần chuyển đổi, điều chỉnh địa giới hành chính, đến nay, TP Thái Nguyên đã phát triển, mở rộng và đang nỗ lực chuyển mình để trở thành đô thị hiện đại, phát triển công nghiệp và nông nghiệp theo định hướng mới.
Nhân kỉ niệm 55 năm thành lập TP Thái Nguyên (19/10/1962 – 19/10/2017), Tạp chí Kiến trúc đã có cuộc trao đổi với Ông Lê Quang Tiến – Chủ tịch UBND TP Thái Nguyên về những thành tựu trong lĩnh vực Kiến trúc, quy hoạch, làm tiền đề xây dựng TP Thái Nguyên phát triển bền vững.
Trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc!
Phóng viên (PV): Năm 2017 ghi dấu chặng đường 55 năm thành lập TP Thái Nguyên – vùng đất mở đầu sự phát triển công nghiệp của đất nước. Trước dấu mốc quan trọng này, Ông có thể chia sẻ những thành tựu nổi bật của TP trong lĩnh vực kiến trúc – quy hoạch và phát triển đô thị, tạo động lực phát triển KT – XH Thái Nguyên xứng đáng với vị thế của Thái Nguyên trong lòng nhân dân cả nước?
Ông Lê Quang Tiến: TP Thái Nguyên là đô thị loại I trực thuộc tỉnh Thái Nguyên, là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa, giáo dục, khoa học kỹ thuật, y tế, du lịch của tỉnh Thái Nguyên và vùng trung du miền núi Bắc Bộ. Thái Nguyên tự hào là một trong những trung tâm công nghiệp lớn, là một trong ba trung tâm đào tạo nguồn nhân lực lớn nhất cả nước với gần 30 trường đại học, cao đẳng và trung học chuyên nghiệp; tập trung 9 bệnh viện đa khoa, chuyên khoa của Trung ương và địa phương; là đầu mối giao thông quan trọng nối các tỉnh miền núi phía Bắc với các tỉnh đồng bằng Bắc Bộ và có vị trí quan trọng về quốc phòng, an ninh.
Trải qua 55 năm xây dựng và phát triển, phát huy những tiềm năng, lợi thế về vị trí địa lý, khắc phục những khó khăn, thách thức, TP Thái Nguyên đã đạt được những kết quả quan trọng trên tất cả các lĩnh vực. Tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân hằng năm đạt 15,1%, cơ cấu kinh tế chuyển dịch từ công nghiệp – xây dựng sang dịch vụ – thương mại, thu nhập bình quân đầu người đạt 60 triệu đồng/người/năm, thu ngân sách 9 tháng đầu năm 2017 đạt gần 2.000 tỷ đồng; Quốc phòng an ninh được giữ vững, đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân không ngừng được nâng cao. Trong lĩnh vực kiến trúc, quy hoạch, diện mạo đô thị Thái Nguyên đã có nhiều chuyển biến rõ nét, hạ tầng kỹ thuật đô thị được đầu tư đồng bộ, không gian đô thị được mở rộng theo quy hoạch được phê duyệt. Đặc biệt, Nghị quyết Đại hội Đại biểu Đảng bộ TP Thái Nguyên lần thứ XVII, nhiệm kỳ 2015-2020 đã xác định đầu tư phát triển hạ tầng kỹ thuật đô thị theo hướng đồng bộ là nhiệm vụ trọng tâm, là khâu đột phá để xây dựng TP văn minh, hiện đại. Chính vì vậy, TP đã có nhiều cố gắng, nỗ lực trong công tác đầu tư phát triển hạ tầng đô thị nói chung, hạ tầng kỹ thuật đô thị nói riêng. Nhiều nhà đầu tư có uy tín như Tập đoàn Phúc Lộc – CIENCO 8, Tập đoàn VINGROUP, Tập đoàn INDEVCO, Doanh nghiệp Xuân Trường… đã và đang đầu tư các dự án hạ tầng đô thị vào TP với tổng số vốn đăng ký trên 40.000 tỷ đồng. TP cũng đã thành công trong việc thu hút các nguồn vốn ODA của các quốc gia, tổ chức tài chính quốc tế với tổng số vốn đầu tư giai đoạn 2015 – 2020 ước đạt gần 10.000 tỷ đồng. Bên cạnh việc thu hút và huy động các nguồn lực từ các nhà đầu tư, TP cũng đặc biệt quan tâm bố trí ngân sách cho phát triển hạ tầng kỹ thuật đô thị, với tổng số vốn trong 2 năm 2016 – 2017 là trên 2.000 tỷ đồng.
Năm 2016 – 2017 ghi dấu mốc quan trọng trong sự phát triển của đô thị Thái Nguyên, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt đồ án Điều chỉnh quy hoạch chung TP đến năm 2035. Năm 2017, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã quyết định thông qua Đề án điều chỉnh mở rộng địa giới hành chính TP Thái Nguyên, thành lập 2 phường thuộc TP Thái Nguyên. Đây là những định hướng để Thái Nguyên trở thành Trung tâm công nghiệp và đô thị hiện đại tại khu vực Đông Bắc.
Nhân kỷ niệm 55 năm ngày thành lập TP Thái Nguyên (19/10/1962 – 19/10/2017), TP Thái Nguyên sẽ tổ chức Lễ đón nhận Huân chương Lao động Hạng Nhất, Cờ thi đua của Chính phủ; Kỷ niệm 55 năm ngày thành lập TP; Công bố Nghị quyết điều chỉnh địa giới hành chính TP Thái Nguyên và Quyết định công nhận TP Thái Nguyên hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới. Tin tưởng rằng, từ những thành quả đã đạt được sau 55 năm xây dựng và phát triển, Thái Nguyên sẽ tiếp tục gặt hái được nhiều kết quả hơn nữa để xứng đáng với niềm tin yêu của Trung ương, của tỉnh Thái Nguyên và nhân dân các dân tộc thành phố.
PV: Để đạt được những thành tựu đáng tự hào như trên, Lãnh đạo TP đã có những chỉ đạo như thế nào để khắc phục những khó khăn, phát huy những lợi thế nhằm đạt được các mục tiêu đã đề ra ?
Ông Lê Quang Tiến: Có thể nói, thành quả nêu trên là kết quả của những quyết tâm, nỗ lực của cả hệ thống chính trị và các tầng lớp nhân dân. Lãnh đạo cấp ủy, chính quyền các đoàn thể từ Thành phố đến cơ sở luôn nhận thức tầm quan trọng của việc xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật đô thị đối với sự phát triển bền vững của đô thị, đặc biệt trong bối cảnh đô thị hóa và xây dựng nông thôn mới. Các quyết định đưa ra đều phải xuất phát từ mục tiêu xây dựng đô thị văn minh, hiện đại, đồng thời phải đảm bảo quyền lợi của nhà nước, doanh nghiệp và nhân dân – Không ngừng nâng cao chất lượng đồ án quy hoạch, công tác quy hoạch phải được ưu tiên đầu tư đi trước một bước, là cơ sở pháp lý và là tiền đề quan trọng để đầu tư xây dựng phát triển đô thị, trong đó có hệ thống hạ tầng kỹ thuật đô thị. Trong điều kiện ngân sách nhà nước còn hạn chế, việc huy động nguồn lực đầu tư, công tác đảm bảo chất lượng dự án luôn đặt lên hàng đầu, thực hiện theo quy định về quản lý chất lượng công trình, thi công đúng hồ sơ và công tác giám sát chặt chẽ. Bên cạnh đó, tăng cường phân cấp quản lý đô thị theo hướng nâng cao trách nhiệm của chính quyền địa phương; chú trọng công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ; Xây dựng và triển khai có hiệu quả các chương trình, đề án trong lĩnh vực hạ tầng kỹ thuật đô thị như: Đề án xây dựng tuyến phố văn minh; Đề án Phân loại rác thải sinh hoạt tại nguồn; Đề án nâng cao năng lực quản lý trật tự xây dựng và mỹ quan đô thị, giai đoạn 2016 – 2020… Các chương trình phát động, hưởng ứng và tổ chức triển khai có hiệu quả các phong trào thi đua: “Toàn dân bảo đảm an toàn giao thông”, “Xây dựng đô thị Xanh – Sạch – Đẹp gắn với tăng trưởng Xanh”, “Ngày Chủ Nhật xanh”…
PV: Vừa qua, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định phê duyệt điều chỉnh Quy hoạch chung TP Thái Nguyên và tỉnh Thái Nguyên đến năm 2035, Ông có thể chia sẻ những định hướng cơ bản của Thành phố để xây dựng thành công Thành phố trở thành trung tâm phát triển mạnh – trung tâm kinh tế, xã hội của khu vực Đông Bắc?
Ông Lê Quang Tiến: Theo Đồ án Điều chỉnh quy hoạch chung thành phố đến năm 2035, không gian đô thị TP Thái Nguyên được điều chỉnh, mở rộng để phát triển bền vững, hiện đại, xứng đáng là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa, giáo dục, y tế, du lịch, dịch vụ của tỉnh Thái Nguyên và Vùng Trung du, Miền núi Bắc bộ; là một cực phát triển của Vùng Thủ đô Hà Nội. Đồng thời, Thái Nguyên sẽ từng bước chuyển hóa từ thành phố công nghiệp (với gang thép là chủ đạo) sang thành phố phát triển thương mại, dịch vụ và công nghiệp phát triển theo hướng công nghiệp sạch, công nghệ cao. Xây dựng TP Thái Nguyên hướng tới là thành phố sinh thái, có chức năng tổng hợp với trọng tâm là phát triển dịch vụ, du lịch và sản xuất hàng hóa ứng dụng công nghệ xanh.
Để thực hiện Định hướng trên, Thành phố đang rà soát, đánh giá chất lượng và sự phù hợp của các đồ án quy hoạch để kịp thời điều chỉnh, bổ sung, đảm bảo tầm nhìn dài hạn; tiếp tục triển khai lập quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết tại các khu vực mới phát triển để bố trí nguồn lực thực hiện. Đồng thời, tiếp tục đẩy mạnh thu hút đầu tư phát triển đô thị, có chính sách phù hợp để huy động sự tham gia của các thành phần kinh tế trong xã hội; Đẩy mạnh cải cách hành chính, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức; ứng dụng kỹ thuật kỹ thuật hiện đại, công nghệ thông tin trong quản lý, đầu tư xây dựng và phát triển hệ thống hạ tầng kỹ thuật đô thị.
Cụ thể, Thành phố đang triển khai các nhóm giải pháp sau:
Nhóm giải pháp thứ nhất: Thực hiện tốt công tác kêu gọi thu hút đầu tư, khuyến khích và tạo điều kiện thuận lợi cho các thành phần kinh tế mở rộng sản xuất kinh doanh; khuyến khích đầu tư vào các ngành dịch vụ, công nghiệp, nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao;
Nhóm giải pháp thứ hai: Tập trung đẩy mạnh đô thị hóa phát triển TP theo hướng văn minh; Ưu tiên các lĩnh vực: Tập trung quy hoạch chi tiết và hoàn thiện không gian đô thị theo hướng hình thành các khu đô thị mới, hiện đại. Xây dựng mới các tuyến giao thông trục chính, kết nối các khu vực phát triển kinh tế của TP. Đồng thời, tập trung đầu tư hoàn thiện ở mức độ cao tạo mọi thuận lợi cho phát triển doanh nghiệp. Đẩy mạnh quy hoạch chi tiết và xây dựng hạ tầng các khu dân cư nhằm huy động các nguồn lực tập trung đầu tư cơ sở hạ tầng phát triển đô thị;
Nhóm giải pháp thứ ba: Tập trung giải quyết những vướng mắc trong công tác bồi thường giải phóng mặt bằng, tái định cư, đảm bảo tiến độ thực hiện các dự án.
Nhóm giải pháp thứ tư: Định kỳ hàng năm TP tổ chức các hội nghị gặp và làm việc theo chuyên đề với Hội doanh nghiệp để kịp thời xử lý những tồn tại, vướng mắc của các doanh nghiệp trên địa bàn…
Có thể nói, từ những ngày đầu xây dựng nhà máy gang thép Thái Nguyên, trải qua 55 năm xây dựng và phát triển, các nhóm giải pháp và định hướng phát triển mà chính phủ đã phê duyệt đã và đang tạo nên môi trường thuận lợi để TP Thái Nguyên phát triển vượt bậc. Tin tưởng rằng, bằng ý chí và quyết tâm, Thái Nguyên sẽ vươn mình phát triển mạnh mẽ, trở thành địa phương tiên phong của cả nước trong phát triển công nghiệp hiện đại, đô thị văn minh của đô thị vùng Đông Bắc.
PV: Trân trọng cảm ơn Ông về cuộc trao đổi này!
Thanh Hương (thực hiện)
